Nowotwory złośliwe i metody ich leczenia

Kuba

Piszę bo mam akurat taki przypadek w rodzinie. Na szczęście jest to tylko, jeśli można tak w ogóle powiedzieć, rak podstawnokomórkowy powieki. Jest to nowotwór o złosliwości miejscowej (nie daje zwykle przerzutów odległych). Ale jednak grozę budzi bardziej samo słowo "rak" niż rzeczywista prawda o tej chorobie. I to jest jakiś absurd. Bo o ile istotnie jest tak, że są nowotwory złośliwe o złym rokowaniu (rak trzustki czy guzy złośliwe mózgu), o tyle już obecnie większość jest przynajmniej potencjalnie uleczalna, choć oczywiście nie w każdym stadium. Wszystkie 3 metody leczenia jakimi dysponuje współczesna nauka mają jednak swoje istotne wady i ograniczenia:

1) chirurgia jest podstawową metodą leczenie guzów litych, bez cech rozsiewu. Jest ona zawsze skuteczna i to niezaleznie od stopnia indeksu mitotycznego komórek nowotworowych. Wadą jest niekiedy duży stopień okaleczenia pacjenta, a ograniczniem istnienie odległych przerzutów

2) radioterapia - bywa skuteczna wtedy, kiedy wykonanie zabiegu operacyjnego jest niemożliwe oraz w leczeniu bolesnych zmian przerzutowych np. do kości. Jako leczenie radykalne i jedyne rzadko stosowana, tylko we wczesnych stadiach choroby Hodgkina i nasieniaków jądra. Wadą jest miejscowe uszkodzenie zdrowych tkanek oraz poważne powikłania odległe jak wtórne nowotwory. Ograniczeniem jest niski stopień utlenowania tkanek w niektórych nowotworach oraz jak w przypadku chirurgii znaczne zaawansowanie procesu.

3) chemioterapia - jest metodą najmłodszą i w przeciwieństwie do dwóch poprzednich można ja zastosować w procesach rozsianych, toteż jako metoda radykalna, a często jedyna jest stosowana w nowotworach hematologicznych, jak ostre białaczki i chłoniaki złośliwe, których komórki nie tworzą zwykle litego utkania w określonym narządzie, ale nieustannie krążą po całym organizmie. Jednak pradoksalnie chemioterapię też nalezy stosować wtedy kiedy stadium choroby jest odpowiednio wczesne, bowiem wraz ze wzrostem tkanki nowtoworowej maleje jej indeks mitotyczny. Innymi słowy coraz mniej komórek ulega podziałowi, a coraz więcej pozostaje w stanie czuwania. Chemioterapia działa prawie wyłącznie na komórki aktywnie dzielące się i jej skuteczność jest zwykle wprost proporcjonalna do szybkości podziałów. Wadą tej metody jest jej znaczna toksyczność w stosunku do wszystkich szybko dzielących się komórek w organizmie, a więc głównie szpiku, nabłonka przewodu pokarmowego, mieszków włosowych i komórek rozrodczych. Jednak jako metoda leczenia bardzo zmieniła rokowanie i czas przeżycia w niektórych nowotworach.

Leczenie chirurgiczne jest przydatne szczególnie w przypadku niewielkich zmian w przypadku guzów litych i może stanowić jedyną metodę leczniczą lub być kojarzone z późniejszą chemioterapią lub radioterapią. Samo leczenie chirurgiczne jest stosowane jedynie wówczas, kiedy dalsze leczenie jest zbędne z powodu wczesnego stadium lub utkanie nie jest i tak wrażliwe na radio czy chemioterapię.

Leczenie promieniami może być zasotosowane kiedy zabieg operacyjny jest niemożliwy z przyczyn technicznych (nietypowe położenie guza) lub guz jest bardzo wrażliwy na tą metodę leczenia. Jako pojedyncza metoda stosowane jest rzadko, albo przy bardzo niskim stopniu zaawansowania albo jako leczenie paliatywne w przypadku bolesnych przerzutów. Częściej radioterapia jest kojarzyna jako leczenie uzupełniające po leczeniu operacyjnym lub w skojarzeniu z chemioterapią.

Leczenie cytostatykami stosowane jest w nowotworach szybko rosnacych. Dzięki postępowi w onkologii może nawet całkowicie zastąpić leczenie chirurgiczne np. w raku jadra. Jednak jako metoda radykalna i samodzielna stosowana jest głównie w rozrostach układu krwiotwórczego i chłonnego. W przypadku większości guzów litych zwykle jest kojarzona z zabiegiem chirurgicznym lub rzadziej z radioterapią. Chemioterapię można stosować przed zabiegiem operacyjnym żeby zmniejszyć masę guza i ułatwic chirurgowi jego późniejsze usunięcie, lub po radykalnym zabiegu chirurgicznym w celu wyeliminowania potencjalnych mikroprzerzutów.

Tyle mówi teoria, w praktyce jednak bywa, że nawet w nowotworach o niskiej i bardzo niskiej chemiowrażliwości stosuje się chemioterapię w celu zmniejszenia dolegliwości i czasowego spowolnienia postępu choroby. Ostatnio przybywa leków o zupełnie innym mechanizmie działania. Bardzo ogólny ich podział to leki działające antagonistycznie na niektóre czynniki wzrostu i hamujace ukrwienie guza oraz swoiste przeciwciała skierowane przeciwko antygenom na powierzchni komórek nowotworowych.

Poniżej przedstawię najczęstsze choroby nowotworowe uwzględniając stopień ich chemiowrażliwości:

Nowotwory o dużej chemiowrażliwości i uleczalne za pomocą radykalnej chemioterapii: ostra białaczka limfoblastyczna i szpikowa, ziarnica złośliwa i chłoniaki nieziarnicze, ciążowa choroba trofoblastyczna oraz rak jądra

Nowotwory o średniej chemiowrażliwości, uleczalnych za pomocą chemioterapii jako leczenia uzupełniającego przed lub po zabiegu chirurgicznym: rak sutka, rak jajnika, rak jelita grubego, rak pęcherza moczowego, mięsaki tkanek miękkich

Nowotwory o małej chemiowrażliwości, wymagające leczenia chirurgicznego i radopterapii, a chemioterapii dopiero po wyczerpaniu metod leczenia miejscowego: niedrobnokomórkowy rak płuc, rak nerki, raki w obrębie głowy i szyi, rak przełyku, rak szyjki macicy, rak żołądka, rak trzustki, rak nerki, czerniak złośliwy, guzy mózgu

Właśnie ta 3 grupa stanowi dziś największe wyzwanie dla współczesnej onkologii, a nadzieję pokłada się w preparatach najnowszej generacji. Być może poprawi się wkrótce rokowanie w wyjątkowo opornym na radio i chemioterapię raku nerki. W leczeniu uzupełniającym po zabiegu usunięcia nerki skuteczne okazały się prepraty o międzynarodowej nazwie sunitinib oraz sorafenib.

Jeżeli macie jakieś ciekawe wiadomości dotyczące problemów onkologicznch to piszcie...